साउदी अरेबिया किन चीनसँग नजिक हुँदैछ ? ठूलो खुलासाले उड्यो अमेरिकाको निन्द्रा

साउदी अरब र चीनबीचको बलियो हुँदै गएको सम्बन्धले अमेरिकाको चिन्ता बढाएको छ । दुवै देशले तीब्र गतिले द्विपक्षीय सम्बन्धलाई सुदृढ बनाउन काम गरिरहेका छन् । साउदी अरबले स्टेट भिजन २०३० लाई अगाडि बढाइरहेको बेला चीन बेल्ट एण्ड रोड इनिसिएटिभ (बीआरआई) लाई अगाडि बढाउँदैछ। सन् २०१६ मा साउदीका युवराज मोहम्मद बिन सलमानले भिजन २०३० सुरु गरेका थिए ।

युवराज सलमान चीनको बीआरआईलाई साथमा लैजान चाहन्छन् । यसबाहेक, विश्वव्यापी भूराजनीतिक अवस्थाले चीन र साउदी अरेबियालाई एक प्लेटफर्ममा आउन मद्दत गरेको छ। विगत एक दशकदेखि अमेरिका समर्थक रहेको साउदी अरबले आफैलाई अपेक्षित भएको महसुस गरिरहेको थियो । यस्तो अवस्थामा चीनले एउटा मौका पायो र अमेरिकाको खाली ठाउँलाई आफूले भर्ने काम गऱ्यो। साउदी अरेबिया र चीनबीचको सम्बन्ध बलियो भइरहेको देखेर अमेरिका अहिले निकै चिन्तित छ ।

र्यटन साउदी अरेबियाको भिजन २०३० को सबैभन्दा ठूलो फोकस हो। सन् २०१९ मा चीन पर्यटकको स्रोतको रूपमा विश्वमा पहिलो स्थानमा थियो। चिनियाँहरूले १५५ मिलियन विदेश भ्रमण गरेका छन् र चीनबाहिर बिदा मनाउन २५० बिलियन डलरभन्दा बढी खर्च गरेका छन्। यो संख्या पछि कोभिड महामारीका कारण २०२० र २०२१ मा २० र २६ लाख पर्यटकमा झरेको थियो। यस्तो अवस्थामा साउदी अरबको प्रयास चीनबाट बढीभन्दा बढी पर्यटकलाई आफ्नो देशमा आकर्षित गर्ने हो । यो तब मात्र सम्भव हुन सक्छ जब साउदी अरबको चीनसँगको सम्बन्ध बलियो हुन्छ। साउदी अरेबियामा अमेरिकाको वर्चस्व बनेको भए चीनसँग मित्रता बढाउन कठिन हुने थियो। यही कारणले गर्दा साउदीले अमेरिकालाई पन्छाएर चीनको हात समातिरहेको छ।

साउदी अरबले दशकको अन्त्यसम्ममा पर्यटन राजस्वको रूपमा वार्षिक ४६ बिलियन डलर कमाउने लक्ष्य राखेको छ। यस्तो अवस्थामा खाडीको सबैभन्दा शक्तिशाली देशले यस काममा चिनियाँ पर्यटकले सबैभन्दा ठूलो भूमिका खेल्न सक्ने ठानेको छ। २०१९ मा, साउदी अरबले पर्यटन मार्फत रेकर्ड १९.८५ बिलियन डलर कमाएको थियो, यद्यपि पछि साउदी अरेबियाको पर्यटन राजस्व केभिड महामारीको कारणले उल्लेखनीय रूपमा घट्यो। यस्तो अवस्थामा साउदी अरबले फेरि एकपटक तेल उत्पादक देशको छापबाट छुटकारा पाउन पर्यटन प्रवर्द्धन गर्ने प्रयास गरेको छ ।

चीन पनि शून्य कोभिड नीतिका कारण आर्थिक झट्काबाट बाहिर निस्किरहेको अवस्थामा छ । यस्तो अवस्थामा साउदी अरब जस्तो ठूलो र शक्तिशाली देशको चीनलाई पनि सहयोग चाहिन्छ । मुस्लिम देशहरूमा साउदी अरबको प्रभाव सबैभन्दा धेरै छ। चीनले पहिलेदेखि नै मुस्लिममाथि हुने अत्याचारलाई लिएर आलोचनाको सामना गरिरहेको छ। यस्तो अवस्थामा साउदी अरेबियाको सहयोगले उसलाई धेरै राहत दिन सक्छ । अर्कोतर्फ चीनले आफ्नो ऊर्जा आवश्यकताको ठूलो हिस्सा साउदी अरेबियाबाट जुटाउँछ। पछिल्लो समय यसमा रुसको सहभागिता निकै बढेको छ तर भविष्यमा साउदी अरब तेल र ग्यास आपूर्तिको सबैभन्दा ठूलो स्रोत बन्नेछ । यही कारणले गर्दा दुवै देशले आपसी सम्बन्धलाई तिव्र गतिमा बलियो बनाइरहेका छन् ।