बेइजिङ । सन् २०१८ मा ताजा निर्यात रणनीतिमा बेइजिङलाई आफ्नो बजार खोल्नका लागि नैरोबीले आक्रामक प्रयास गरे पनि केन्या र चीनबीचको व्यापार घाटा लगातार दोस्रो वर्ष पनि बढ्दै गएको छ।

आधिकारिक व्यापार तथ्यांक अनुसार निर्यात र आयात बीचको भिन्‍नता – जुलाई २०१८ मा एकीकृत राष्ट्रिय निर्यात विकास र प्रवर्द्धन रणनीति अन्तर्गत केन्याले चीनलाई शीर्ष लक्ष्य गन्तव्य बनाउनु अघि २०१७ यता उच्चतम स्तरमा बढेको देखाउँदछ।

घाटा सन् २०२२ मा ३.६२ बिलियन डलरमा पुगेको छ जुन अघिल्लो वर्षको ३.५१ बिलियन डलर रहेको केन्याको केन्द्रीय बैंकले संकलन गरेको तथ्यांकमा उल्लेख छ।

यो २०१७ मा ३.६८ बिलियन डलरपछि जोडी बीचको उच्चतम सामान व्यापार घाटा भएको तथ्यांकले देखाएको छ।

नैरोबीले नोभेम्बर २०१८ मा वार्षिक चीन अन्तर्राष्ट्रिय आयात प्रदर्शनीको छेउमा व्यापार अवरोधहरू समतल गर्न एक संयुक्त कार्य समूह स्थापना गर्न बेइजिङसँग एक एमओयूमा हस्ताक्षर गरेको छ।

त्यसपछि केन्याले विश्वको दोस्रो ठूलो अर्थतन्त्र विस्तारित चीनमा फलफूल, चिया, कफी, कटफ्लावर र तरकारीको पहुँचलाई सहज बनाउन र आफ्नो बजार हिस्सा बढाउने प्रयासमा कूटनीतिक आकर्षणको आक्रामक कदम चालेको छ।

यसले सेनेटरी र फाइटोसेनेटरी (एसपीएस) सम्झौतामा हस्ताक्षर गर्ने बाटो दियो – जसले स्वास्थ्य मापदण्डहरू र आवश्यकताहरू पूरा भएको सुनिश्चित गर्दछ – मे २०१९ मा फ्रोजन एभोकाडो जस्ता उत्पादनहरूको लागि जनसंख्या भएको बजार खुला गरेको छ।

यो गत वर्षको सुरुमा बेइजिङले केन्याको ताजा एभोकाडोको लागि आफ्नो बजारमा पहुँच अनुमति दिएको थिएन, सुरुमा विशाल पूर्वी एशियाली अर्थतन्त्रमा निर्यात विविधीकरण गर्न सार्वजनिक रूपमा व्यापार गर्ने काकुजी जस्ता दर्जनभन्दा बढी केन्याली कम्पनीहरूको लागि नयाँ विन्डो खोलेको थियो।

यद्यपि, केन्याको चीनतर्फको निर्यातबाट हुने आम्दानी गत वर्ष १६.५० प्रतिशतले बढेर २३३ मिलियन डलरमा पुगेको छ, जुन २०२० मा ४३.८८ प्रतिशतले २०० मिलियन डलर भएको पाइएको छ।

अर्कोतर्फ, आयातमा भएको खर्च पनि गत वर्षको तुलनामा ३.७५ प्रतिशतले सुस्त गतिमा बढेर ३.८५ अर्ब डलर पुगेको छ, जुन ९.३८ प्रतिशतले ३.७१ अर्ब डलर पुगेको छ।

केन्या निर्यात प्रवर्द्धन र ब्रान्डिङ एजेन्सी (केप्रोबा) ले भन्यो, ‘चीनसँग आन्तरिक आपूर्ति क्षमता छ जसले विभिन्न उत्पादनहरूको आपूर्तिलाई सक्षम पारेको छ र आन्तरिक बजारले आधारभूत वस्तुहरूको आपूर्ति र चीनमा उत्पादित उत्पादनहरूको लागि सान्दर्भिक माग सिर्जना गर्ने क्षमता भएको छ।’

नैरोबीले २०१८ मा सुदूर पूर्वी एसियाली क्षेत्रमा पनि केन्याको ठूलो मात्रामा कच्चा कृषि निर्यातको विस्तारित चिनियाँ बजारमा नयाँ बजारहरू खोज्नका लागि स्पष्ट निर्देशनहरू सहित पाँचवटा राजदूतहरू पोस्ट गरेको थियो।

यसको उद्देश्य चीनसँगको सामान व्यापार घाटालाई कम गर्ने थियो, जुन वर्षौंदेखि केन्याको कुल आयातको पाँचौं हिस्सा ओगटेको छ, जसमा मोम्बासा बन्दरगाहबाट अधिकांश कन्टेनरहरू ‘खाली’ फर्किनेछन्।