चीनले मङ्गलवार सोलोमन टापुहरूसँग सुरक्षा सम्झौतामा हस्ताक्षर गरेको बताएको छ। जुन परम्परागत रूपमा रहेको क्षेत्रमा बढ्दो चिनियाँ प्रभावको बारेमा संयुक्त राज्य अमेरिका र मित्र राष्ट्रहरू अस्ट्रेलिया र न्यूजील्याण्डको चिन्ता बढाउन सेट गरिएको छ।

 

यद्यपि सोलोमन टापुका अधिकारीहरूले यसअघि कुनै सम्झौतामा हस्ताक्षर नभएको बताएका थिए। संसद्‌को सार्वजनिक लेखा समितिका अध्यक्ष डगलस एटेले सँगीले सांसदहरूलाई चिनियाँ अधिकारीहरू सहयोग सम्झौताहरूमा हस्ताक्षर गर्न मेको मध्यमा आउने बताएका छन्। प्रधानमन्त्री मनसेह सोगाभारेले सांसदलाई प्रस्तावित सुरक्षा सम्झौतामा चिनियाँ सैन्य अखडा समावेश नहुनेसमेत जनाइएको छ।

एटेले सम्झौताहरूले व्यापार, शिक्षा र मत्स्य पालनमा सहयोग बढाउने तर उनले चीनलाई सैन्य आधार स्थापना गर्न दिने विचारको विरोध गरेका छन्। वाशिंगटनमा, ह्वाइट हाउस, जसले यस हप्ता सोलोमनको राजधानी, होनियारामा उच्च_ स्तरीय अमेरिकी प्रतिनिधिमण्डल पठाउँदै छ। यो सम्झौताको पारदर्शिताको अभाव र अस्पष्ट प्रकृति को बारेमा चिन्तित रहेको बताएको छ।

 

अस्ट्रेलियाका अधिकारीहरूले चीनले होनियारामा अमेरिकी प्रतिनिधिमण्डलको आगमनलाई पूर्वनिर्धारित गर्न चाहेको जस्तो देखिन्छ। जसलाई व्हाइट हाउसले चीनको चिन्ता र अमेरिकी दूतावास पुनः खोल्ने बारे छलफल गर्नेछ। चिनियाँ विदेश मन्त्रालयका प्रवक्ता वाङ वेनबिनले हालै स्टेट काउन्सिलर वाङ यी र सोलोमन टापुका विदेश मन्त्री जेरेमिया मानेलेले ढाँचा सम्झौतामा हस्ताक्षर गरेको बताएका थिए। उनले कहाँ र कहिले हस्ताक्षर भएको हो भन्ने विस्तृत जानकारी दिएनन्।

ह्वाइट हाउस नेशनल सेक्युरिटी काउन्सिल (एनएससी) का एक प्रवक्ताले रिपोर्ट गरिएको हस्ताक्षर ‘चीनले माछा मार्ने, संसाधन व्यवस्थापन, विकास सहायता र अहिले सुरक्षा अभ्यासहरूमा थोरै क्षेत्रीय परामर्शको साथ छायादार, अस्पष्ट सम्झौताहरू प्रस्ताव गर्ने ढाँचालाई पछ्याउँछ।’

विदेश मन्त्री मारिस पेनेले अस्ट्रेलिया ‘गहिरो निराशू थियो र चीनले हस्ताक्षर गरेको घोषणा गरेको उल्लेख गर्दै सम्झौताका सर्तहरूको विवरण खोजी गरिएको थियो। उनले पारदर्शिताको कमीको बारेमा चिन्ता पनि व्यक्त गरे र यो सम्झौताले ‘ हाम्रो क्षेत्रमा स्थिरतालाई कमजोर पार्ने सम्भाव्यता रहेको बताए।

अस्ट्रेलियाको राष्ट्रिय प्रसारक एबीसीले सोगाभेरेले आगामी दिनहरूमा घोषणा गर्ने योजना बनाएको बताए। सोलोमन टापुका अधिकारीहरूले यसअघि चिनियाँ दूतावाससँग चिनियाँ पुलिसलाई पूर्वाधार र सामाजिक व्यवस्थाको रक्षा गर्न अनुमति दिने सुरक्षा सम्झौता प्रारम्भ गरेका थिए, तर मन्त्रीहरूले यसमा हस्ताक्षर गरेका छैनन्।