इन्धनको मूल्यलाई आफ्नै मुद्रा रूबलमा राख्ने रुसको विचार

प्राकृतिक ग्यासको विश्वको सबैभन्दा ठूलो उत्पादक रूसले चाँडै “अमित्र” देशहरूमा निर्यात हुने इन्धनको मूल्यलाई आफ्नै मुद्रा, रूबलमा राख्ने विचार गर्नेछ। बुधवार, रूसी राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनले देशको केन्द्रीय बैंक र सरकारी अधिकारीहरूलाई रूसी मुद्रामा भुक्तानी गर्ने तरिका पत्ता लगाउन एक हप्ताको समय दिए। रुसको सरकारी स्वामित्वको Gazprom लाई पनि निर्देशन अनुसार आफ्नो सम्झौताको पुन: मूल्याङ्कन गर्न निर्देशन दिइएको छ।

मस्कोको नयाँ कदममा, युरोपेली कम्पनीहरू, मुख्यतया देशको ग्यासका खरीददारहरू, ठूलो समस्यामा पर्न लागेका छन्। युरोपले ४० प्रतिशत ग्यास रुसबाट पाउँछ। उनीहरूले यो इन्धनका लागि प्रतिदिन २० देखि ६० करोड युरो तिर्नुपर्छ। अहिलेसम्म उनीहरूले युरो वा डलरमा यसको लागि तिर्दै आएका छन्। संयुक्त राज्य अमेरिका, युनाइटेड किंगडम र क्यानडाले गत महिना युक्रेनमा रूसको आक्रमणको प्रतिक्रियामा मस्कोको केन्द्रीय बैंक र ऊर्जा आयातमा प्रतिबन्ध लगाएका छन्; युरोपेली संघले पनि मस्कोमाथि यस्तो प्रतिबन्ध लगाउने विचार गरिरहेको छ। बदलामा रुसले ग्यासको मूल्य रुबलमा घटाउने निर्णय गरेको छ । यदि रुसले आफ्नो ग्याँसको मूल्य रुबलमा पाउँछ भने, यसले पश्चिमले लगाएको केही आर्थिक प्रतिबन्धहरूलाई बाइपास गर्न सक्षम हुनेछ।

नर्वेजियन कन्सल्टिङ फर्म रिस्टाड इनर्जीका अनुसार हालसम्म रुसी ग्यास खरिद सम्झौतामा डलर वा युरो प्रमुख कारक रहेको छ । नयाँ घोषणा प्रभावकारी भएमा यो वर्चस्व घट्नेछ। रुसको मुद्रा रुबल डलरको तुलनामा ६५ प्रतिशतले गिरावट आएको छ जब मस्कोले पश्चिमी प्रतिबन्धहरूको श्रृंखला पछ्याउँदै युक्रेनमा उनीहरूको भाषामा “विशेष अपरेशन” सुरु गरेको थियो। तर, केही दिन पछि, रुबल बिस्तारै परिवर्तन गर्न थाले। गत बुधबार राष्ट्रपति पुटिनले घोषणा गरेपछि मुद्राको मूल्य आकाशिएको छ।

कानुनी विज्ञहरू भन्छन् कि उनीहरूलाई लाग्दैन कि रूससँग विद्यमान सम्झौताका सर्तहरू एकपक्षीय रूपमा परिवर्तन गर्ने शक्ति छ। “यो दाबी कति बलियो छ भन्ने स्पष्ट छैन,” ह्युस्टन विश्वविद्यालयका कानून प्राध्यापक र तरल प्राकृतिक ग्यास व्यवसायमा सल्लाहकार सुसान सक्मारले भने। बुधवार रुबल-डलरको मूल्य वृद्धि र युरोपमा थोक ग्यासको मूल्यमा भएको वृद्धि पुटिनको उद्देश्य हुनसक्ने पुटिनले बताए। यदि रूसले सबै चुनौतीहरू पार गर्न र विनिमय दरलाई सफलतापूर्वक कायम राख्न सक्छ भने, यसले विश्व व्यापारमा डलरको प्रभावलाई कम गर्नमा ठूलो भूमिका खेल्नेछ; रुबल, युआन वा अन्य मुद्राहरूमा व्यापार बढ्नेछ।